Blog
Wat is de beste vorm van spelen?
Wij vertellen u er alles over
Kinderen spelen het liefst de hele dag. Logisch natuurlijk, want spelen is natuurlijk hartstikke leuk! En naast dat spelen leuk is, is het ook ontzettend belangrijk voor een goede ontwikkeling van uw kindje. Spelenderwijs leren kinderen de wereld kennen.
Maar wat is nu eigenlijk de beste vorm van spelen voor uw kind? Moet een kind vrij kunnen spelen of is een gestructureerde activiteit beter? Is samenspelen belangrijker dan alleen spelen?
In deze blog leest u welke vormen van spel er zijn, wat de voordelen zijn van elke vorm en hoe u kunt bepalen wat het beste past bij uw kind.
Verschillende vormen van spel
Spelen komt in allerlei vormen voor en elke vorm heeft zijn eigen functie in de ontwikkeling van een kind. In de pedagogiek en ontwikkelingspsychologie worden vaak de volgende vormen van spel onderscheiden:
- Vrij spel
- Geleid of gestructureerd spel
- Sociaal spel
- Individueel spel
- Fantasiespel (doen alsof)
- Motorisch spel
- Educatief spel
We leggen ze hieronder stuk voor stuk uit.
Tip! Lees ook onze andere blogs over spelen:
1. Vrij spelen
Vrij spel is spel dat ontstaat vanuit het kind zelf. Het kind kiest zelf wat het wil doen, met wie en op welke manier. Dit soort spel is niet doelgericht en wordt niet aangestuurd door een volwassene. De creativiteit in het kind krijgt de vrije ruimte en kinderen leren zo zichzelf te vermaken en na te denken. Ook door de omgeving te verkennen en te spelen met wat beschikbaar is.
Voordelen:
- Stimuleert creativiteit en verbeeldingskracht
- Versterkt het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid
- Biedt ruimte voor emotionele verwerking
- Maakt het mogelijk dat kinderen zelf oplossingen bedenken voor problemen
Nadeel:
- Niet elk kind weet vanzelf wat het wil doen of heeft sturing nodig
- Vrij spel wordt soms door volwassenen als ‘doelloos’ gezien, terwijl het juist heel waardevol is
2. Gestructureerd spelen
Bij gestructureerd spel is er sprake van een duidelijke opdracht, regels of begeleiding. Denk aan een knutselactiviteit, een spelletje met spelregels of een lesactiviteit.
Voordelen:
- Kinderen leren instructies volgen en omgaan met regels
- Stimuleert samenwerking en doelgericht werken
- Helpt kinderen bij het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden
Nadeel:
- Laat minder ruimte voor creativiteit en zelfsturing
- Kan te strak zijn voor kinderen die behoefte hebben aan vrijheid
3. Sociaal spel
Sociaal spel is spel waarbij meerdere kinderen met elkaar samenspelen. Ze stemmen hun gedrag op elkaar af en houden rekening met de ander.
Voordelen:
- Stimuleert sociale vaardigheden zoals delen, overleggen en samen beslissen
- Helpt kinderen conflicten oplossen en emoties reguleren
- Zorgt voor een gevoel van verbinding en plezier
Nadeel:
- Kan lastig zijn voor kinderen die introvert zijn of moeite hebben met sociale situaties
4. Individueel spel
Bij individueel spel speelt een kind alleen. Het kind kiest wat het doet en hoe lang het daarmee bezig is.
Voordelen:
- Bevordert concentratie en zelfstandigheid
- Laat ruimte voor eigen tempo en interesses
- Biedt rustmomenten in een drukke dag
Nadeel:
- Biedt minder gelegenheid tot sociale interactie
5. Fantasiespel
Fantasiespel ontstaat vaak vanaf een jaar of 2. Kinderen verzinnen verhaaltjes, spelen rollen of doen alsof ze in een andere wereld zijn.
Voordelen:
- Helpt bij het verwerken van ervaringen
- Stimuleert taalontwikkeling
- Versterkt empathisch vermogen en verbeeldingskracht
Nadeel:
- Wordt soms onderschat in waarde door volwassenen
6. Motorisch spel
Denk aan rennen, springen, klimmen of fietsen. Spel waarbij beweging centraal staat.
Voordelen:
- Bevordert de grove en fijne motoriek
- Goed voor de fysieke gezondheid
- Helpt spanning en energie kwijt te raken
Nadeel:
- Soms moeilijk te combineren met beperkte ruimte of slecht weer
7. Educatief spel
Dit zijn spelletjes of activiteiten waarbij kinderen spelenderwijs iets leren. Denk aan puzzels, rekenspelletjes of apps die gericht zijn op taal.
Voordelen:
- Stimuleert cognitieve ontwikkeling
- Maakt leren leuk en laagdrempelig
Nadeel:
- Kan minder motiverend zijn als het te schools of verplicht aanvoelt
Wat is nu de beste vorm van spelen?
Het antwoord is simpel en complex tegelijk: de beste vorm van spelen is die vorm die past bij uw kind, op dat moment. Elk kind is anders, en de behoeften kunnen per leeftijd, situatie of stemming verschillen. Het is daarom belangrijk om af te wisselen tussen verschillende vormen van spel.
Soms heeft uw kind behoefte aan rust en kiest het liever voor individueel spel. Op een ander moment zoekt het contact en speelt het graag met andere kinderen. Soms is het fijn als een activiteit wordt begeleid, en op andere momenten is vrije fantasie precies wat uw kind nodig heeft.
Let dus goed op de signalen die uw kind geeft. U hoeft niet te kiezen voor één vaste vorm. Een rijke speelomgeving biedt juist ruimte aan al deze vormen van spel.
Spelen bij de spelende kinderopvang
Bij De Spelende Kinderopvang in Tilburg stimuleren wij spel in al zijn vormen. Of uw kind nu wil rennen in de buitenruimte, een rollenspel speelt met vriendjes of zich verdiept in een puzzel aan tafel – wij zorgen voor de juiste omgeving, materialen en begeleiding. Onze pedagogisch medewerkers zijn getraind om kinderen te observeren en te ondersteunen in hun spel. Zo zorgen we ervoor dat elk kind zich op zijn eigen manier kan ontwikkelen, op een plek waar spelen echt tot groei leidt.
De Spelende Kinderopvang Tilburg is met zes locaties verspreid door de stad dé kinderopvang van Tilburg. Hierdoor is er altijd een kinderopvang bij u in de buurt en hoeft u nooit ver te rijden. U kunt bij ons terecht voor dagopvang, peuteropvang en buitenschoolse opvang (BSO). Met onze blogs willen wij ouders inspireren en tips geven om het leven van hun kindje en zichzelf makkelijker te maken. We hopen dat je inspiratie hebt kunnen halen uit deze blog over de beste vorm van spelen!
Lees ook onze andere blogs over spelen!
Vond je dit een leuke blog over spelen? We hebben nog meer blogs geschreven over spelen, bekijk ze hier: