Beter presteren op school? Ontdek waarom beweging de sleutel is

Wetenschappelijk bewijs voor de link tussen beweging en leerprestaties

Onderzoek na onderzoek toont aan dat kinderen moeten bewegen om optimaal te kunnen leren. Die conclusie is niet zomaar uit de lucht gegrepen! Wetenschappers hebben hier keihard bewijs voor gevonden. Zo blijkt uit recent onderzoek van de Universiteit van Illinois dat leerlingen na 20 minuten lichamelijke activiteit significant beter scoren op rekentesten.

Het brein in actie

Een team Nederlandse onderzoekers ontdekte dat scholieren die regelmatig sporten zo’n 20% meer informatie onthouden in vergelijking met klasgenoten die vooral stilzitten. Je kunt het een beetje vergelijken met een spier: hoe meer je ‘m traint, hoe sterker die wordt. Zo werkt het ook met je hersenen tijdens fysieke inspanning.

Harde cijfers

De feiten liegen er niet om:
• Na lichamelijke activiteit is de doorbloeding in de hersenen met wel 15% verhoogd
• Concentratie blijft gemiddeld 40 minuten langer op peil na een bewegingsmoment
• Leerlingen die 3x per week extra sporten, scoren gemiddeld een punt hoger op toetsen

Hersenscans tonen bovendien aan dat tijdens fysieke activiteit bepaalde hersengebieden die belangrijk zijn voor het leren extra actief worden. Het gaat dan vooral om gebieden die betrokken zijn bij het geheugen en het oplossen van problemen.

Langetermijneffecten

Studies die leerlingen jarenlang volgden, laten zien dat regelmatige beweging niet alleen zorgt voor betere prestaties op korte termijn. Ook op de lange termijn blijken actieve leerlingen beter te presteren én hebben ze een voorsprong bij het verwerken van nieuwe leerstof. Best logisch eigenlijk: een fit lijf zorgt voor een fit brein!

Effecten van beweging op hersenactiviteit en geheugen

Lichamelijke activiteit zorgt voor fascinerende veranderingen in je hersenen. Zodra je begint met bewegen, gaat je brein als een geoliede machine aan de slag. Er komen verschillende stoffen vrij, zoals endorfine en dopamine, die niet alleen zorgen voor een goed gevoel maar ook je hersencellen actiever maken.

Je kunt het vergelijken met het opstarten van een computer: door fysieke inspanning worden er als het ware meer programma’s tegelijk ‘aangezet’ in je hoofd. Wetenschappers hebben ontdekt dat vooral de hippocampus – het hersengebied dat cruciaal is voor het geheugen – letterlijk groeit door regelmatige lichaamsbeweging.

Directe effecten op je brein

Tijdens het sporten:
– Neemt de bloedtoevoer naar je hersenen toe
– Worden er nieuwe hersencellen aangemaakt
– Ontstaan er meer verbindingen tussen hersencellen
– Verbetert je concentratievermogen

Deze veranderingen zorgen ervoor dat je informatie beter kunt opslaan en later weer kunt terughalen. Het is alsof je harde schijf wordt geüpgraded: meer opslagruimte én snellere verwerking van gegevens.

Langetermijneffecten

Wie regelmatig actief is, merkt dat:
– Het werkgeheugen beter functioneert
– Nieuwe leerstof makkelijker blijft hangen
– Het minder moeite kost om zich te concentreren
– Informatie sneller wordt verwerkt

Het mooie is dat je niet marathons hoeft te rennen voor deze voordelen. Een dagelijkse wandeling of fietstochtje kan al voldoende zijn om je geheugen een boost te geven.

Praktische bewegingsoefeningen tijdens het leren

Met enkele simpele bewegingsoefeningen kun je jouw leerproces direct verbeteren. Het hoeft echt niet ingewikkeld te zijn – zelfs kleine activiteiten maken al een verschil. Hieronder vind je handige oefeningen die je makkelijk kunt toepassen tijdens het studeren.

Korte pauze-activiteiten

Neem elke 30 minuten een actieve mini-break van 2-3 minuten. Spring even op en neer, maak kniebuigingen of loop een rondje door de kamer. Je hersenen krijgen zo precies die boost die ze nodig hebben om weer fris verder te kunnen.

Studeren in beweging

Probeer eens staand te leren terwijl je op de plaats marcheert. Of loop rustig heen en weer tijdens het doornemen van je samenvattingen. Kinderen moeten bewegen om goed te kunnen leren, maar ook voor studenten werkt dit super. Je kunt zelfs woordjes stampen terwijl je een bal tegen de muur gooit en weer vangt.

Actieve herhaling

Maak van herhalen een dynamische activiteit. Tik bijvoorbeeld met je voet bij elke nieuwe term die je leert. Of maak een gebaar dat past bij belangrijke begrippen. Door deze fysieke ‘ankers’ onthoud je de stof veel beter.

Begin klein met deze oefeningen en bouw het langzaam op. Zo voorkom je dat het geforceerd voelt. Het belangrijkste is dat je regelmatig even in beweging komt tijdens het studeren. Je merkt vanzelf wat voor jou het prettigst werkt!

Invloed van sport en beweging op concentratie en focus

Het is geen toeval dat je na een potje voetballen of een stevige wandeling vaak helderder kunt denken. Fysieke activiteit heeft een directe impact op je vermogen om je te concentreren. Als je beweegt, komen er bepaalde stoffen vrij in je hersenen die je alertheid vergroten. Het is eigenlijk net als het opstarten van je computer – maar dan voor je brein!

Uit onderzoek blijkt dat studenten die regelmatig sporten beter in staat zijn om langere tijd gefocust te blijven tijdens hun studie. Ze kunnen zich makkelijker afsluiten voor afleidingen en blijven langer ‘in de zone’. Dit komt doordat lichaamsbeweging de bloedtoevoer naar je hersenen verbetert, waardoor je mentale scherpte toeneemt.

Ook kort bewegen heeft al effect. Een wandeling van 10 minuten tussen twee studiesessies door kan je concentratievermogen al merkbaar verbeteren. Je hoeft dus niet meteen marathons te gaan lopen – elke vorm van lichaamsactiviteit draagt bij aan een betere focus.

Interessant is dat vooral activiteiten waarbij je moet nadenken over je bewegingen extra effectief zijn. Denk aan dansen, balsporten of vechtsporten. Deze vormen van beweging vragen coördinatie en planning, waardoor je hersenen extra worden gestimuleerd.

Een regelmatig beweegpatroon zorgt er bovendien voor dat je minder last hebt van concentratiedips gedurende de dag. Je bent beter in staat om je aandacht vast te houden, zelfs bij saaiere leerstof. Het is als het ware een natuurlijke ‘focus-boost’ die je jezelf kunt geven.

De rol van beweging bij stressvermindering en betere informatieverwerking

Lichamelijke activiteit is een natuurlijke stressverlichter. Als je tijdens het studeren last hebt van spanning of stress, kan een korte wandeling of wat rek- en strekoefeningen wonderen doen. Je lichaam maakt tijdens fysieke inspanning namelijk endorfine aan, ook wel het ‘gelukshormoon’ genoemd. Dit zorgt ervoor dat je je direct een stuk rustiger en positiever voelt.

Je brein verwerkt nieuwe informatie ook veel beter als je regelmatig in beweging komt. Dit komt doordat lichaamsbeweging de doorbloeding van je hersenen verbetert. Je kunt het vergelijken met een tuin die water nodig heeft – zonder goede doorstroming krijgen de plantjes (in dit geval je hersencellen) niet genoeg voeding om optimaal te functioneren.

Stress blokkades doorbreken

Veel studenten kennen het gevoel: je zit al uren achter je bureau en de leerstof lijkt gewoon niet meer binnen te komen. Op zulke momenten is het extra belangrijk om even van je stoel af te komen. Een kort blokje om of wat jumping jacks kunnen de mentale blokkade doorbreken. Je gedachten krijgen letterlijk meer ruimte en je kunt daarna weer fris aan de slag.

Door regelmatig te bewegen bouw je ook een betere weerbaarheid op tegen stress. Je lichaam went aan kleine ‘doses’ positieve stress tijdens het sporten, waardoor je beter om kunt gaan met studiestress. Bovendien helpt fysieke activiteit om piekergedachten los te laten, waardoor je hoofd weer ruimte krijgt voor nieuwe informatie.

Het mooie is dat zelfs kleine beetjes beweging al effect hebben. Denk aan een korte work-out van vijf minuten tussen twee studiehoofdstukken door. Of doe wat rek- en strekoefeningen terwijl je moeilijke leerstof hardop herhaalt. Je hoeft echt geen marathon te lopen om je brein optimaal te laten functioneren tijdens het leren.

Verschillende vormen van bewegend leren voor verschillende leeftijden

Hoe je lichaamsbeweging kunt inzetten tijdens het leren, hangt sterk af van je leeftijd. Voor kleuters werkt het bijvoorbeeld super goed om het alfabet te oefenen terwijl ze letters ‘uitbeelden’ met hun lichaam. Basisschoolleerlingen hebben baat bij actieve rekenlessen waarbij ze bijvoorbeeld door de klas hinkelen terwijl ze tafels oefenen.

Tieners kunnen prima studeren terwijl ze op een hometrainer zitten of rustig wandelen. Voor middelbare scholieren is het slim om tussen studieblokken door korte bewegingspauzes in te lassen – denk aan een potje tafeltennis of even touwtjespringen. Studenten kunnen hun tentamenstof doornemen tijdens een rustige joggingsessie in het park.

Voor volwassenen die een nieuwe taal leren, werkt het goed om vocabulaire te oefenen tijdens het hardlopen of fietsen. Kinderen moeten bewegen om optimaal te kunnen leren, maar ook voor ouderen geldt: hoe actiever, hoe beter de leerstof blijft hangen. Het gaat erom dat je bewegingsvormen kiest die passen bij je leeftijd én bij wat je wilt leren.

Een handige vuistregel is: hoe jonger de leerling, hoe speelser en energieker de beweging mag zijn. Naarmate je ouder wordt, kun je overstappen op rustigere activiteiten die minder afleiden van de leerstof zelf. Het belangrijkste is dat je een vorm vindt waarbij je je prettig voelt – want alleen dan heeft het écht effect.

Tip: Begin klein en bouw het rustig op. Start bijvoorbeeld met vijf minuten beweging per half uur studeren. Merk je dat het werkt? Dan kun je de actieve momenten langzaam uitbreiden. Zo vind je vanzelf jouw ideale mix van leren en lichaamsbeweging.

Tips voor het integreren van beweging in de dagelijkse leerroutine

Je dagelijkse leerroutine omzetten naar een actievere vorm hoeft helemaal niet ingewikkeld te zijn. Met deze praktische tips maak je lichaamsbeweging een natuurlijk onderdeel van je studie-aanpak:

Kleine aanpassingen, groot effect

• Creëer een sta-werkplek door boeken op een hoge kast te stapelen
• Wandel tijdens het doornemen van je samenvattingen
• Neem de trap in plaats van de lift als je naar je studieplek gaat
• Maak een gewoonte van ‘actieve pauzes’ – elke 45 minuten even stretchen

Slimme studietechnieken

Kinderen moeten bewegen om optimaal te leren, maar dit geldt net zo goed voor studenten. Probeer deze methodes:

• Leg flashcards door je kamer en loop er tijdens het oefenen naartoe
• Gebruik een springtouw tijdens het opzeggen van rijtjes of formules
• Maak mindmaps terwijl je staat of rustig heen en weer loopt
• Neem korte video’s op waarin je al bewegend de leerstof uitlegt

Dagelijkse routines aanpassen

Pas je studieschema aan zodat fysieke activiteit er natuurlijk in past:

• Begin je dag met een korte yoga-sessie voor een frisse start
• Plan studiemomenten direct na sportactiviteiten
• Wissel zittend studeren af met staand of lopend leren
• Eindig je studiedag met een ontspannende wandeling

Door deze tips geleidelijk in te voeren, bouw je aan een actievere leerroutine die zowel je lichaam als je geest ten goede komt.

Over De Spelende Kinderopvang

De Spelende Kinderopvang Tilburg is met zes locaties verspreid door de stad dé kinderopvang van Tilburg. Hierdoor is er altijd een kinderopvang bij u in de buurt en hoeft u nooit ver te rijden. U kunt bij ons terecht voor dagopvang, peuteropvang en buitenschoolse opvang (BSO). Met onze blogs willen wij ouders inspireren en tips geven om het leven van hun kindje en zichzelf makkelijker te maken. We hopen dat je inspiratie hebt kunnen halen uit deze blog. Tip: lees ook onze andere blogs!