Blog

Dit zegt de wetenschap over spelen

Spelen lijkt vanzelfsprekend voor kinderen, maar wist u dat spelen één van de belangrijkste bouwstenen is voor de ontwikkeling van uw kind? Wetenschappelijk onderzoek laat zien dat spelen niet alleen leuk is, maar essentieel voor cognitieve, sociale, motorische en emotionele groei.

In deze blog ontdekt u wat de wetenschap zegt over spelen en waarom het zo belangrijk is om hier in de opvoeding bewust ruimte voor te maken.

Spelen en de hersenontwikkeling

Vanaf de geboorte ontwikkelen de hersenen van kinderen zich razendsnel. Wetenschappers hebben ontdekt dat spel een onmisbare rol speelt in het vormen van nieuwe verbindingen tussen hersencellen. Tijdens het spelen wordt vrijwel het hele brein geactiveerd: van de motorische gebieden die beweging aansturen tot de frontale kwab die verantwoordelijk is voor plannen en probleemoplossend denken.

Spel stimuleert de creativiteit, het geheugen, het concentratievermogen en het logisch redeneren. Kinderen die veel gevarieerd spelen, ontwikkelen deze functies vaak sneller en effectiever.

Vrij spel

Vrij spel — waarbij het kind zelf bepaalt wat, hoe en met wie het speelt — is bijzonder belangrijk. Onderzoekers benadrukken dat kinderen via vrij spel hun intrinsieke motivatie ontwikkelen: de natuurlijke drang om te ontdekken, leren en creëren zonder dat daar een externe beloning tegenover staat.

Wanneer kinderen vrij kunnen spelen, leren ze zelfstandig beslissingen nemen, problemen oplossen en hun eigen interesses en talenten ontdekken. Dit legt een stevige basis voor levenslange leerprocessen en zelfvertrouwen.

Tip! Lees hier meer over in onze blog Wat is de beste vorm van spelen?

Sociaal / emotioneel spel

Spelen is ook essentieel voor de ontwikkeling van sociale en emotionele vaardigheden. Tijdens samenspel leren kinderen:

Omgaan met anderen
Emoties herkennen en reguleren
Delen en samenwerken
Conflicten oplossen

Wetenschappers benadrukken dat juist via spel kinderen leren empathie te ontwikkelen. Door zich in te leven in een rol tijdens fantasiespel, oefenen ze om situaties vanuit een ander perspectief te bekijken. Dit vormt een belangrijke basis voor later sociaal gedrag.

Buitenspelen

Buitenspelen biedt unieke voordelen die in onderzoek steeds weer naar voren komen. Het stimuleert niet alleen de lichamelijke gezondheid, maar ook de cognitieve en emotionele ontwikkeling.

Kinderen die regelmatig buiten spelen:

Hebben een betere motorische ontwikkeling
Leren risico’s inschatten en eigen grenzen verkennen
Hebben minder kans op overgewicht
Zijn vaak creatiever en veerkrachtiger

Daarnaast tonen studies aan dat buitenspelen stress vermindert en bijdraagt aan een betere concentratie op school.

Leren via instructies

Hoewel onderwijs en georganiseerde activiteiten belangrijk zijn, wijst de wetenschap erop dat écht spel fundamenteel verschilt van gestructureerd leren. Tijdens vrij spel hebben kinderen de regie, zijn er geen vooraf gestelde leerdoelen en is het proces belangrijker dan het resultaat. Spelen is dus niet hetzelfde als leren via instructie

Deze vrijheid stimuleert creatief denken en flexibiliteit — vaardigheden die essentieel zijn in een steeds veranderende wereld. Daarom pleiten experts ervoor om in opvoeding en onderwijs voldoende ruimte te blijven geven aan ongedwongen spel.

Te weinig spelen

Wetenschappelijke studies waarschuwen voor de gevolgen van een tekort aan speelmogelijkheden:

Minder sociale vaardigheden
Verhoogde stress en angst
Beperkte creativiteit
Verminderde motorische ontwikkeling

Kinderen die te weinig ruimte krijgen om te spelen, missen belangrijke oefenkansen om zichzelf en de wereld te begrijpen. Daarom is het belangrijk om spelen niet te zien als een luxe, maar als een basisbehoefte.

Uw rol als ouder

U speelt als ouder een belangrijke rol in het stimuleren van spel:

Creëer tijd en ruimte voor vrij spel, binnen en buiten
Bied eenvoudige materialen aan die creativiteit prikkelen, zoals blokken, verkleedkleren of potloden
Stimuleer zonder te sturen: laat uw kind zelf het spel bepalen
Speel soms mee, maar volg de leiding van uw kind
Geef vertrouwen dat spelen belangrijk is, ook als het ‘gewoon spelen’ lijkt

Door bewust ruimte te maken voor spel, helpt u uw kind niet alleen om zich vandaag te ontwikkelen, maar bouwt u ook mee aan een sterke basis voor de toekomst.

Spelen bij de spelende kinderopvang

Bij De Spelende Kinderopvang in Tilburg weten wij hoe belangrijk spel is voor kinderen. Wij bieden een veilige, uitdagende omgeving waar kinderen vrij kunnen ontdekken, bewegen, fantaseren en samenwerken. Onze pedagogisch medewerkers ondersteunen het spelproces zonder het te sturen, zodat kinderen op hun eigen manier en in hun eigen tempo kunnen groeien.

De Spelende Kinderopvang Tilburg is met zes locaties verspreid door de stad dé kinderopvang van Tilburg. Hierdoor is er altijd een kinderopvang bij u in de buurt en hoeft u nooit ver te rijden. U kunt bij ons terecht voor dagopvang, peuteropvang en buitenschoolse opvang (BSO). Met onze blogs willen wij ouders inspireren en tips geven om het leven van hun kindje en zichzelf makkelijker te maken. We hopen dat je inspiratie hebt kunnen halen uit deze blog over wat de wetenschap zegt over spelen.

Lees ook onze andere blogs over spelen!
Vond je dit een leuke blog over spelen? We hebben nog meer blogs geschreven over spelen, bekijk ze hier: